Kazanowski Aleksander Dominik z Kazanowa h. Grzymała (zm. 1648), wojewoda bracławski. Był synem Marcina, hetmana polnego kor., i Katarzyny Starzyckiej. W r. 1627 był deputatem na trybunał radomski, w r. 1632 posłował na elekcję Władysława IV, a w l. 1638 i 1642 był członkiem komisji do zapłaty wojsku. Przed 23 VIII 1632 r. otrzymał od ojca starostwo bohusławskie. Uczestniczył w kampanii smoleńskiej, w czasie której już z końcem września 1633 r. został ranny. Dn. 20 XII 1633 r. na czele podjazdu dotarł do Wiaźmy, splądrował i spalił jej przedmieścia, biorąc obfite łupy. Współcześni wyrażali opinię, że mógłby był zająć samo miasto, gdyby miał większe doświadczenie. W r. n. również zapuszczał dalekie zagony, niszcząc kraj nieprzyjaciela. W r. 1636 otrzymał K. po ojcu starostwo dźwinogrodzkie oraz dobra Wierkiejówkę i Tałatajówkę w woj. czernihowskim. W r. n. został pisarzem polnym kor. Stając na czele swego pułku, 4 chorągwi husarzy, 4 chorągwi kozackich oraz 2 dragonów, K. wziął udział w r. 1637 w wyprawie hetmana Mikołaja Potockiego przeciw Kozakom buntującym się pod wodzą Karpa Skidana i Pawła Pawluka. K. wiódł wojsko «w lewą rękę Białej Cerkwi na Tywrów i Lipowiec». Odznaczył się w bitwie pod Kumejkami 16 XII 1637 r. i został ciężko ranny. W r. 1638 w dalszym ciągu uczestniczył w kampanii ukraińskiej przeciw Ostrzaninowi i Huni. Przed 6 XI 1646 r. został mianowany wojewodą bracławskim. W r. 1647 uzyskał K. od sejmu zezwolenie na ufundowanie klasztoru karmelitów w Bohusławiu. Fundacja ta nie została jednak zrealizowana. K. był żonaty z Anną Potocką, wojewodzianką bracławską, która po śmierci męża wyszła za Bogusława Słuszkę, podskarbiego nadwornego lit. K. zmarł w lutym 1648 r. Pozostawił dwie córki: Helenę, ksienię klasztoru benedyktynek we Lwowie, oraz Annę Marię za Stanisławem Janem Jabłonowskim, kasztelanem krak. i hetmanem w. kor.
Estreicher; Enc. Wojsk., IV; Boniecki; Dworzaczek, Genealogia; Niesiecki, I, V 63; Uruski; – Kersten A., S. Czarniecki, W. 1963; – Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1931, Akta grodz, i ziem., XXIV; Lauda wiszeńskie 1572–1648, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1909, Akta grodz. i ziem., XX; Okolski S., Dyaryusz transakcyi wojennej między wojskiem kor. i zaporoskiem w r. 1637 przez Mikołaja Potockiego, Kontynuacya dyaryusza wojennego 1638 r., Wyd. K. J. Turowski, Kr. 1858 s. 19, 33, 35, 36, 54, 58, 196; Radziwiłł A. S., Pamiętniki, Wyd. E. Raczyński, P. 1839 II 284; Vol. leg., IV 66; – B. PAN w Kr.: rkp. 225l.
Adam Przyboś